Nahvin Doğuşu

20. yy. Arap nahvinin kolaylaştırılması bağlamında önemli faaliyetlerin olduğu bir çağdır. İbrahim Mustafa ile başlayan kolaylaştırma eksenli yenilik hareketleri birçok nahivcinin dikkatini çekmiş ve onlar için önemli bir çalışma sahası haline gelmiştir. Arap nahvinin öğrencilere öğretilmesini kolaylaştırmak bir anlamda nahvi öğrencinin zihnine yaklaştırma hedefiyle hareket eden önemli nahivcilerden biri de çalışmamızın konusu olan Muhammed Ñayr el-Ðulvânî’dir.

Başta amiller nazariyesi olmak üzere, takdir, tevil, ‘irâb gibi unsurlar, Arap nahvinin olmazsa olmaz unsurlarıdır. Ancak şurası da açıktır ki, bu unsurlar Arap nahvinin öğrenilmesini zorlaştırmaktadır. Yenilikçilik hareketleri iki yönlüdür. Birincisi, Arap nahvinin temelini oluşturan bu unsurların reddi, değiştirilmesi, kolaylaştırılması gibi yöntemleri içine alan yenilikçi hareketler, metodolojik yenilikçilik ve kolaylaştırma hareketleridir. İkincisi ise, Arap nahvinin temelini oluşturan amiller nazariyesi, takdir, tevil, ‘irâb gibi unsurlara hiç el sürmeden nahvin bu haliyle öğrenciye etkili bir şekilde öğretilmesini hedef alan pedagojik yönlü yenilikçilik hareketidir. İşte Muhammed Ñayr el-Ðulvânî’deki yenilikçilik de ikinci grupta saydığımız pedagojik yönlü yenilikçilik faaliyetidir. el-Ðulvânî, Arap nahvindeki amiller nazariyesinin Arap dili gramerini zorlaştırdığı kanaatindedir. Ancak o, amiller nazariyesinin kaldırılması yönünde bir teklif sunmamış, Arap nahvinin amiller nazariyesiyle beraber öğrenciye öğretilmesi yönünde bir metod üzerinde kafa yormuştur.

Çalışmamızın giriş bölümünde Arap nahvinin tanımı, tarihi, yapısı, nahiv nazariyeleri, amiller nazariyesi üzerinde durulmuştur. Amiller nazariyesi etrafında başlayan tartışmalar ve bu nazariyenin ortaya çıkardığı zorlukları giderme çabaları ele alınmıştır. Giriş bölümünün sonunda ise, Arap nahvinin kolaylaştırılmasıyla ilgili 20. yy. yenilikçilerinden birkaç nahivcinin ileri sürdüğü görüşler ele alınmıştır.

Birinci bölümde Muhammed Ñayr el-Ðulvânî’nin hayatı ve eserleri ele alınmıştır. 20. yy. önemli nahivcilerinden olan el-Ðulvânî’nin hayatına dair malumat veren fazla bir esere ulaşamamızdan detaylı bilgi veremedik.

İkinci bölümde Muhammed Ñayr el-Ðulvânî’nin nahvin öğrenciye kolay bir şekilde öğretilmesi bağlamındaki yenilikçi yaklaşımlarını geniş bir şekilde ele aldık. İlk önce elÐulvânî’nin nahiv konularını ele alırken kullandığı metodunu ele aldık. İkinci olarak da üslûbuna yönelik örnekler sunduk. Ülkemizde başta imam hatip liseleri ve ilahiyat fakülteleri olmak üzere Arap dilinin öğretildiği sahalardaki öğrencilerin başta bu dilin kendi yapısından ve öğretim yöntemlerinden kaynaklanan zorluklarına yönelik eleştirileri son dönemlerde iyice bilinmektedir. Muhammed Ñayr el Ðulvânî’nin öğretim yöntemine yönelik bu kolaylaştırıcıyenilikçi yönünü ortaya koyup, Arapça öğreneceklere şikâyet ettikleri zorlukların giderilmesi yönünde küçük bir adım atmak için böyle bir çalışma yapmayı uygun gördük.

Çalışmamızın amacı, ülkemizde Arap dili gramerinin gerek kendi zorluğu gerek öğretilmesi noktasındaki zorluğa ilişkin var olan kanaatin sadece ülkemizde değil, Arap dünyasında da var olduğunu ortaya koymaktır. Ayrıca bu çalışma, Arap gramerinin zorluğuyla ilgili kanaati bir kenara bırakıp, nahvin öğrenilmesine yönelik kolaylığı göz önünde tutan farklı bir metod sunmaktadır

Devamı için…