Arap alfabesi tamamen sessiz harflerden oluşur. Bu sessiz harfleri okumamızı sağlayan ses işaretlerine “hareke” denir. Yani harekeler, diğer dillerdeki sesli harflere karşılık gelir. Orjinal Arapça harekesizdir. Bu yüzden Arapçayı sonradan öğrenen kişiler için harekesiz metin nasıl okunur sorusu hep güncelliğini korumuştur. Arapçada ilk harekeleme ve gramer çalışmalarıyla ilgili tarihsel süreci Arapça Harekeleme Sisteminin Tarihi başlıklı yazımızda anlatmıştık.

Arap dünyasında kullanılan tüm yazılı ve görsel ifadeler harekesiz olarak kullanılmaktadır. Arapçayı sonradan öğrenen kişilerin başlangıçta harekesiz metinleri okumaları imkansızdır. Ancak zaman içerisinde Arap Gramerini oluşturan Sarf ve Nahiv bilgisine aşina oldukça ve Arapça dil bilgisi kurallarını öğrenmeye başladıkça harekesiz metin nasıl okunur sorusunun cevabı da ortaya çıkmaya başlar:

Harekesiz Okumaya Örnek 1

Elif (ا) e/a sesini uzatmak için kullanılır. Bu bilgiyi biliyorsanız, kendisinden sonra elif gelen bir harfi e/a sesiyle okumanız gerektiğini bilirsiniz.

كتاب [ki-te-a-b]

Bu örnekte ت [te] sesini [tu] veya [ti] şeklinde okuyabilmeniz mümkün değildir, zira kendisinden sonra elif gelmiştir.

Aynı kural diğer vokal harfler için de geçerlidir. Yani vav (و) u sesini uzatmak; ye (ي) i sesini uzatmak için kullanılır.

Harekesiz Okumaya Örnek 2

Mazi fiillerin son harfleri fethalı olur. Yani, bir kelimenin mazi fiil (geçmiş zaman fiili) olduğunu biliyorsanız son harfini e/a sesiyle okumanız gerektiğini bilirsiniz.

كتب [ke-te-be] ; ذهب [ze-he-be]; جلس [ce-le-se]; فتح [fe-te-ha] gibi.

Dikkat ederseniz tüm bu fiillerin son harfleri e/a sesiyle okunmuştur.

Harekesiz Okumaya Örnek 3

İsmin başına gelen bir takım ekler kelimenin okunuşunu etkiler. Örneğin harf-i cer dediğimiz ön ekler başına geldiği kelimenin sonunun [i/in] sesiyle okunmasını sağlarlar.

من كتاب [min- ki-te-a-bin]; بكتاب [bi- ki-te-a-bin]; لكتاب [li- ki-te-a-bin] gibi.

Örneklerden de gördüğünüz gibi, harekesiz bir metni okuyabilmek için gramer kurallarını iyi bilmek gerekir. İşte Arapçayı bilmeyenlerin Kur’anı okurken (harekesiz bir metni okuyamayacakları için) hatasız okuyabilmeleri kaygısıyla harekeleme sistemi geliştirilmiştir. Harekeleme sistemiyle ilgili detayları Arapçada Harekeler başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.